Begrafenis rituelen
Het
vereren van voorouders is erg belangrijk in China. De meeste huizen
hebben een familie altaar waar men respect kan tonen aan hun overleden
voorvaderen. Verering van overledenen heeft te maken met de
Confucianistische leer waarbij je oudere familieleden hoort te
respecteren. Als iemand komt te overlijden hoort hij volgens de juiste
Taoïstische rituelen begraven te worden. Wanneer deze rituelen niet op
de juiste wijze worden uitgevoerd, kan de geest van de overledene geen
rust vinden, met als gevolg dat hij de rest van de familie en de
generaties daarna vervloekt.
Wanneer iemand sterft, zal zijn geest het lichaam verlaten. De geest
blijft echter wel in de buurt van het lichaam totdat het is begraven. Er
wordt dan een Taoïstische priester bijgehaald die de rituelen uitvoert.
De kinderen van de familie leggen dan de favoriete bezittingen van de
overledene in de kist. Er wordt een maaltijd bereid en er worden
speciale spreuken op stroken papier geschreven. De spreuken worden
vervolgens verbrand, waarna ze worden vervangen door nieuwe spreuken. De
dag van de begrafenis wordt bepaald door de Taoïstische priester die er
een speciale kalender voor gebruikt. Hij bepaalt eveneens de plek waar
de overledene wordt begraven door middel van “Feng Shui”. Op de dag van
de begrafenis zal de priester de begrafenisstoet begeleiden om de kist
naar de begraafplaats te brengen. Daarbij rinkelt hij een bel en zingt
hij allerlei spreuken.
Chinezen die in een ander land zijn overleden worden tijdelijk in dat land
begraven. In die periode kan de overledene zijn familie namelijk nog
voorspoed bezorgen. Na zeven jaar zal het lichaam alsnog worden
overgebracht naar China om daar zijn laatste rustplaats te krijgen. Door
dit gebruik waren er in de 19e eeuw weinig Chinese graven in
het buitenland. Later in dezelfde eeuw werd dit ritueel afgeschaft. In
films zoals “Mr. Vampire” veranderen overledenen die niet volgens de
juiste rituelen worden begraven in rondspringende vampiers.
Wanneer de overledene op vredige wijze is gestorven en veel familieleden
heeft die hem ook nog regelmatig vereren door offers, dan zal de familie
een goed en gelukkig leven hebben. De ziel zal zich tijdens de
begrafenis splitsen in Yin en Yang energie. Met Yin energie worden
negatieve emoties zoals verdriet bedoeld. De Yin energie wordt mee
begraven met het lichaam. De Yang energie is de ziel die puur is, dus
bevrijd van alle negatieve emoties. Deze gaat naar het hiernamaals.
Wanneer de persoon tijdens zijn leven slechte dingen heeft gedaan, zal
hij in het hiernamaals of onderwereld worden gestraft. In het
Taoïstische hiernamaals heerst er een complete bureaucratie die kan
worden omgekocht door de nakomelingen van de overledene. Dit gebeurt
door het verbranden van namaakgeld en het bereiden van maaltijden. Het
doel is te zorgen dat de heersers van het hiernamaals de ziel van de
overledene goed zal behandelen.
emand die sterft zonder familie, of met families die het verzuimen om
regelmatig offers te brengen, zal na zijn dood een rusteloze
ronddwalende geest worden. Jonge vrouwen worden beschouwd als mensen die
niet bij een familie horen, zolang ze niet getrouwd zijn. |
Als zo’n vrouw dan ongetrouwd sterft zal het dus een ronddolende geest
worden. Om deze reden bestaan er gevallen waarbij er iemand alsnog met
een gestorven jonge vrouw gaat trouwen, om op deze manier haar geest
rust te laten vinden.Daarom gaan veel Hong Kong horror films ook over
geesten van jong gestorven vrouwen. Degenen die bijvoorbeeld een
verdrinkingsdood zijn gestorven zullen rondspoken in het gebied waar ze
zijn verdronken. Als ze na hun dood iemand meesleuren hebben ze een
plaatsvervanger gevonden en hebben deze geesten zichzelf dus bevrijd.
De
taak van de Taoistische priester is om er op toe te zien dat de doden op
de juiste wijze worden begraven. Als er iets misgaat waardoor de geest
mensen gaat lastig vallen kan de priester ook repressief optreden door
de geest alsnog naar zijn rustplaats te leiden. Hiervoor heeft de
priester een aantal hulpmiddelen tot zijn beschikking.
Taoistische hulpmiddelen.
Het altaar:
Het altaar is essentieel voor het uitvoeren van de rituelen. Op het
altaar zit een heilige lamp. Dit is meestal een olielamp met een
voetstuk in de vorm van een lotusbloem. Deze lamp symboliseert het
Taoïstische licht en onsterfelijkheid. Hij mag niet gedoofd worden
tijdens rituelen. Mocht dat toch gebeuren, dan voorspelt dat niet veel
goeds. Verder zijn er twee kaarsen die de zon en de maan moeten
voorstellen. Ook zijn er kommen met thee, rijst en water. De rijst zit
in het midden tussen het water en de thee. Thee symboliseert Yin, water
symboliseert Yang, rijst verbindt de Yin en Yang energie met elkaar.
Ergens op het altaar moeten ook vijf schalen met fruit geplaatst worden.
Elke schaal fruit stelt weer een van de vijf Taoïstische elementen voor:
vuur, water, metaal, hout en lucht. Dan is er uiteindelijk de wierookpot
met drie wierookstokjes. De wierookstokjes symboliseren de drie soorten
innerlijke energie: levensenergie, spirituele energie en vruchtbare
energie. Zoals de brandende wierookstokjes in rook opgaan en tot as
verteert; zo scheidt de geest zich dus ook van het lichaam. In
bijna elke Hong Kong film wordt het altaar op hierboven beschreven wijze
opgebouwd.
Talismannen:
De meest gebruikelijke talisman is een gele strook papier met woorden
waaraan bepaalde krachten kan worden ontleend. Deze woorden zijn
geschreven in rode inkt, bloed of zwarte inkt vermengd met bloed. De
talismannen kunnen worden gebruikt om de poort naar de onderwereld te
openen. Het kan ook de toegang ervan blokkeren zodat kwade geesten niet
naar buiten kunnen komen. In de films zie je meestal dat deze gele
stroken papier worden geplakt op het voorhoofd van een vampier om hem zo
tot stilstand te brengen. Niet alle talismannen zijn tastbaar: de
priester kan ook met zijn houten zwaard symbolen in de lucht “tekenen”
met behulp van rook.
Kleefrijst:
Zoals eerder beschreven, is rijst het symbool van de Yin en Yang
krachten die met elkaar verbonden zijn. Rijst groeit op aarde (Yin) en
absorbeert zonlicht (Yang). De priester mag uitsluitend kleefrijst
gebruiken. Hij moet er op letten dat de kleefrijst niet verwisseld wordt
voor rijst van mindere kwaliteit.
Middelen voor exorcisme:
De spiegel mag niet ontbreken bij het uitdrijven van geesten. Meestal is
het een kleine ronde spiegel midden in een achthoekige trigram. De
trigram symboliseert de lucht, aarde, water, vuur, donder, wind, bergen
en meren.
|
De bel: Deze
wordt gebruikt om geesten in bedwang te houden, te bezweren of om de
geesten weer naar hun rustplaats te leiden.
Een zwaard:
Eén welke met muntstukken is gemaakt, is een erg effectief wapen tegen
boze geesten. Er wordt dan kippenbloed, eieren of soms hondenbloed of
hondenurine bij gebruikt. Dit is om de geest onder controle te houden
zodat men tijd kan winnen om namaakgeld voor de geest te verbranden
samen met andere offers.
Mantra’s en Mudra’s:
Mantra’s zijn gezongen spreuken voor het uitdrijven van geesten. Deze
spreuken zijn geheim en worden gebruikt achter gesloten deuren. Er is
dus niet veel over bekend van wat deze spreuken inhouden. Mudra’s zijn
de handgebaren die de preister gebruikt tijdens het zingen van de
Mantra’s. Mudra’s komen oorspronkelijk uit het Boeddhisme.
Aardewerk potten:
Deze worden gebruikt om geesten tijdelijk gevangen te zetten.
Kompas: Het
Taoistische kompas geeft nauwkeurig aan op welke plekken er goede of
slechte “Feng Shui” is. Men kan er ook geesten mee opsporen. Het kompas
is net zoals de spiegel in de vorm van een achthoekige trigram.
Kippen: Kippen
wordt gebruikt voor meerdere doeleinden. Het bloed ervan kan men mengen
met inkt om woorden op de talismannen mee te schrijven. Je kan ook
geesten met het kippenbloed besprenkelen. Verder worden kippen geofferd
aan kwade geesten of demonen in de hoop dat deze dan de mensen met rust
laten..
Taoïstische
priesters in films
Films met Taoïstische
priesters zijn een subgenre van de kung fu film. Dit subgenre heeft zijn
populariteit te danken aan Sammo Hung’s ‘Encounter of the spooky kind’
in 1980. Het combineert horror, kung fu en komedie met elkaar. De film
werd een succes, en andere films volgden: “Miracle fighters” van Yuen
Woo Ping en “Kung fu from beyond the grave” met Billy Chong.
Terwijl er veel acteurs in zogenaamde vampierfilms gespeeld hebben, blijft
de inmiddels overleden acteur Lam Ching Ying de meest populaire
filmpriester. De jaren tachtig waren zijn gloriejaren. Zijn naam wordt
nog steeds geassocieerd met zijn rol als de sympathieke Taoïstische
priester in “Mr Vampire” uit 1986. De film waarin hij speelde werd zo
populair dat er vele vervolgen op gemaakt zijn. Tot op heden is het
niemand gelukt om de vampierkwaliteiten van Lam Ching Ying te evenaren.
Geschreven door Si Chang voor kungfufilms.nl |